We zien hier de dataset https://opendata.nijmegen.nl/dataset/luchtfoto-2022 met een tweetal distributies. In de eigenschappen van de distributies is de relatie opgenomen via welke dataservice ze ontsloten worden. Daarnaast zien we de dataservice https://services.nijmegen.nl/geoservices/wms/extern_Luchtfoto. In de eigenschappen van deze dataservice is opgenomen dat deze de https://opendata.nijmegen.nl/dataset/luchtfoto-2022 dataset ontsluit.

Dit document beschrijft de specificatie van het toepassingsprofiel van DCAT 2 voor data.overheid.nl. Het is een doorontwikkeling van DCAT-AP-DONL 1.1 dat rekening houdt met het toepassingsprofiel DCAT-AP 2.1 van de EU.

Prefix	URI
`adms`	http://www.w3.org/ns/adms
`dcat`	http://www.w3.org/ns/dcat
`dcatap`	http://data.europa.eu/r5r/
`dct`	http://purl.org/dc/terms/
`foaf`	http://xmlns.com/foaf/0.1/
`overheid`	http://standaarden.overheid.nl/owms/terms
`prov`	http://www.w3.org/ns/odrl/2/
`rdfs`	http://www.w3.org/2000/01/rdf-schema
`skos`	http://www.w3.org/2004/02/skos/core
`spdx`	http://spdx.org/rdf/terms
`xsd`	http://www.w3.org/2001/XMLSchema
`voaf`	http://purl.org/vocab/vann/
`vcard`	http://purl.org/vocommons/voaf%23
`time`	http://www.w3.org/2006/time

Terminologie	Nederlands	Definitie
Mandatory	Verplicht	Deze eigenschap moet aanwezig zijn om aan dit applicatieprofiel te voldoen.
Recommended	Aanbevolen	Deze eigenschap is erg waardevol, maar de aanwezigheid is niet verplicht, meestal omdat de eigenschap niet in alle gevallen betekenis heeft. Er wordt sterk aangeraden deze eigenschap in te vullen waar dat kan.
Optional	Optioneel	Deze eigenschap wordt ondersteund en kan worden ingevuld naar wens

Taal	Tag
Duits	de
Engels	en
Fries	fy
Nederlands	nl

Klassen

In dit hoofdstuk worden de klassen van het applicatieprofiel benoemd en beschreven.

media/image6.svg — DCAT-AP-DONL 2.0 klassen

Ga snel naar:

dcat:Dataset
dcat:Distribution
dcat:DataService
donl:LegalFoundation
dcat:Resource
dcat:Catalog
dcat:CatalogRecord

Dataset (dcat:Dataset)

Subklasse van dcat:Resource

Een dataset is een gegevensverzameling. Op data.overheid.nl is deze samengesteld en gepubliceerd door een (overheids-)organisatie.

De klasse beschrijft de dataset als concept. Het staat dus los van de gegevensverzameling zelf, die mogelijk beschikbaar is in een of meerdere representaties, formaten of serialisaties.

De DCAT standaard heeft een ruime opvatting over de aard van de gegevens die een dataset kunnen vormen. Voor data.overheid.nl gaat het vooral over Open Data die afkomstig zijn van overheidsorganisaties, maar is hiertoe niet beperkt. De aard van de data zijn o.a. numeriek, tekstueel, afbeeldingen, geluid en andere multimedia. Naast data.overheid.nl zijn systemen zoals PLOOI vooral gericht op de publicatie van open documentaire data in het kader van de Wet open overheid, zoals PDF-bestanden. Hierbij worden weer andere standaarden dan DCAT gebruikt om de metadata van deze publicaties te beschrijven. Het is denkbaar dat collecties van documenten (bijvoorbeeld van een bepaalde organisatie of over specifieke onderwerpen) worden opgenomen in datasets, die vervolgens volgens de DCAT standaard worden gedocumenteerd en gepubliceerd op data.overheid.nl.

Eigenschappen

In de onderstaande tabel worden de eigenschappen van de dcat:Dataset beschreven.


Eigenschap	Kardinaliteit	Aanwezigheid	Herkomst
identifier	`1..1`	Mandatory	Resource
title	`1..n`	Mandatory	Resource
description	`1..n`	Mandatory	Resource
license	`1..1`	Mandatory	Resource
creator nieuw	`1..1`	Mandatory	Resource
publisher	`1..1`	Mandatory	Resource
contact point	`1..1`	Mandatory	Resource
theme/category	`1..n`	Mandatory	Resource
access-rights	`0..1`	Recommended	Resource
keyword/tag	`0..n`	Recommended	Resource
release date	`0..1`	Recommended	Resource
update/modification date	`0..1`	Recommended	Resource
resource language	`0..n`	Recommended	Resource
landing page	`0..1`	Optional	Resource
other identifier	`0..n`	Optional	Resource
conforms to nieuw	`0..n`	Optional	Resource
legal foundation	`0..n`	Optional	Resource
rights	`0..n`	Optional	Resource
qualified-attribution nieuw	`0..n`	Optional	Resource
distribution	`0..n`	Recommended	Dataset
frequency	`0..1`	Recommended	Dataset
spatial/geographical coverage	`0..n`	Optional	Dataset
temporal coverage	`0..1`	Optional	Dataset

distribution

De distributie van de dataset, waarin de data-eigenaar beschrijft hoe de data in de dataset toegankelijk is gemaakt.


Definitie	Waarde
RDF Eigenschap	`dcat:distribution`
Bereik	`dcat:Distribution`
Kardinaliteit	`0..n`
Gebruik	Recommended

frequency

Een indicatie van de frequentie waarmee de dataset wordt ververst.


Definitie	Waarde
RDF Eigenschap	`dct:accrualPeriodicity`
Bereik	waardelijst mdr:Frequency
Kardinaliteit	`0..1`
Gebruik	Recommended

spatial/geographical coverage

Het geografische gebied waarop de gegevens in de dataset betrekking hebben. Het veld kan worden gevuld met de benaming van een gebied in de vorm van een URI of de coördinaten ervan.

Voor de invulling van deze eigenschap wordt vereist dat een van de onderstaande opties gekozen wordt:


Naam	Type	Gebruik
waardelijst overheid:Koninkrijksdeel	Waardelijst	Recommended
waardelijst overheid:Provincie	Waardelijst	Recommended
waardelijst overheid:Waterschap	Waardelijst	Recommended
waardelijst overheid:Gemeente	Waardelijst	Recommended
GeoNames.org	Waardelijst	Optional
overheid:EPSG28992 (standaarden.overheid.nl)	Syntaxcodeerschema	Optional
overheid:PostcodeHuisnummer (standaarden.overheid.nl)	Syntaxcodeerschema	Optional

De voorkeur gaat uit naar het gebruik van een van de genoemde OWMS4.0 waardelijsten. Het is echter zo dat deze lijsten niet altijd een oplossing bieden voor het duiden van een geografisch gebied. Voor die gevallen worden een drietal alternatieven aangeboden.

GeoNames.org is een internationale database van locatiegegevens. Wanneer een locatie niet in de OWMS4.0 waardelijsten staat, dan kan deze database geraadpleegd worden om alsnog een locatiereferentie op te nemen.
overheid:EPSG28992 (standaarden.overheid.nl) is een overheid:SyntaxCodeerschema (standaarden.overheid.nl) waarmee coordinaten in het EPSG:28992 stelsel opgenomen kunnen worden. Deze optie maakt het mogelijk om bijvoorbeeld een 'bounding-box' op te nemen als locatiegegeven.
overheid:PostcodeHuisnummer (standaarden.overheid.nl) is een overheid:SyntaxCodeerschema (standaarden.overheid.nl) waarmee verwezen kan worden naar een (of een set van) combinaties van postcodes en huisnummers.


Definitie	Locatie
RDF Eigenschap	`dct:spatial`
Bereik	De naam of de coördinaten van een gebied.
Kardinaliteit	`0..n`
Gebruik	Optional

temporal coverage

De tijdsperiode waar de dataset betrekking op heeft. Zie example-temporal-coverage voor een voorbeeld.


Definitie	Waarde
RDF Eigenschap	`dct:temporal`
Bereik	`dct:PeriodOfTime`
Kardinaliteit	`0..1`
Gebruik	Recommended

Niet overgenomen eigenschappen

De eigenschappen in de onderstaande tabel bestaan wel in de bovenliggende DCAT 2.0, DCAT-AP 2.1 en/of DCAT-AP-DONL 1.1 standaarden, maar worden niet overgenomen in dit profiel.


Eigenschap	Herkomst
`adms:sample`	DCAT
`dcat:spatialResolutionInMeters`	DCAT
`dcat:temporalResolution`	DCAT
`dct:hasVersion`	DCAT-AP
`dct:isVersionOf`	DCAT-AP
`prov:wasGeneratedBy`	DCAT-AP
`owl:versionInfo`	DCAT-AP
`adms:versionNotes`	DCAT-AP
`adms:status`	DCAT-AP
`donl:authority`	DCAT-AP-DONL 1.1
`donl:datasetStatus`	DCAT-AP-DONL 1.1
`donl:metadataLanguage`	DCAT-AP-DONL 1.1
`donl:datePlanned`	DCAT-AP-DONL 1.1
`donl:sourceCatalog`	DCAT-AP-DONL 1.1

Voorbeelden

Minimale set van eigenschappen

Onderstaand voorbeeld beschrijft een dcat:Dataset met enkel de verplichte eigenschappen. Dit is de meest minimale representatie van een dcat:Dataset.

Voorbeeld 1: Minimale set van eigenschappen

<https:∕∕data.overheid.nl∕dataset∕verkiezingsuitslag-tweede-kamer-2021>
a dcat:Dataset;
    dct:identifier <https://data.overheid.nl/dataset/verkiezingsuitslag-tweede-kamer-2021>;
    dct:title "Verkiezingsuitslag Tweede Kamer 2021"@nl;
    dct:description "De dataset bevat de uitslagen van de verkiezing voor de Tweede Kamer van 17 maart 2021. De data is beschikbaar gesteld in EML formaat. De Kiesraad biedt geen ondersteuning voor het gebruik van het formaat. Bestemmingspagina: https://www.kiesraad.nl/verkiezingen/osv-en-eml/eml-standaard"@nl;
    dct:license <http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0/deed.nl>;
    dct:creator <http://standaarden.overheid.nl/owms/terms/Kiesraad>;
    dct:publisher <http://standaarden.overheid.nl/owms/terms/Kiesraad>;
    dcat:contactPoint [a vcard:Organization ;
        vcard:fn "Kiesraad";
        vcard:hasEmail "kiesraad@kiesraad.nl";
        ];
    dcat:theme <http://standaarden.overheid.nl/owms/terms/Parlement>;
.

Niet publieke datasets

TODO: Access rights, licentie, vertaling, legal foundation.

Voorbeeld 2: Minimale set van eigenschappen

<https:∕∕data.overheid.nl∕dataset∕reisdocumenten--registers>
a dcat:Dataset;
    dct:identifier <https://data.overheid.nl/dataset/reisdocumenten--registers>;
    dct:title "Reisdocumenten, registers"@nl;
    dct:title "Reisdocumenten, registers"@en;
    dct:description "Basisregister reisdocumenten (BRR), verificatieregister (VR), Register. Deze dataset is niet beschikbaar voor hergebruik. De reden hiervoor is benoemd in art. 10 van de Wet Openbaarheid Bestuur: ‘De eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer’"@nl;
    dct:license <http://standaarden.overheid.nl/owms/terms/geslotenlicentie>;
    dct:accessRights <placeholder/PRIVACY>;
    dct:creator <http://standaarden.overheid.nl/owms/terms/rvig>;
    dct:publisher <http://standaarden.overheid.nl/owms/terms/rvig>;
    dcat:contactPoint [a vcard:Organization ;
        vcard:fn "Rijksdienst voor Identiteitsgegevens";
        vcard:hasEmail "info@rvig.nl";
        ];
    dcat:theme <http://standaarden.overheid.nl/owms/terms/Bestuur>;
.

Temporal coverage

Voorbeeld 3: Temporal coverage

Voorbeeld overgenomen van het W3C:

<ds257> a dcat:Dataset ;
    dct:temporal [ a dct:PeriodOfTime ;
    dcat:startDate "2016-03-04"^^xsd:date ;
    dcat:endDate   "2018-08-05"^^xsd:date ;
    ] .

Distributie (dcat:Distribution)

Een distributie beschrijft hoe een (deel van) een dataset te verkrijgen is. Meestal gaat het over een download-bestand. Verschillende distributies van dezelfde dataset verschillen van elkaar in o.a. taal, formaat, data-schema's en nauwkeurigheid (resolutie).

De aanbieder van een dataset kan distributies aanbieden in meerdere verschillende formaten en/of samenstellingen die zijn afgestemd op de behoeften van afnemers. Deze worden elk als afzonderlijke distributie beschreven en gerelateerd aan de dataset.

Als een dataset (ook) wordt aangeboden in de vorm van een webservice kunnen hierover aanvullende gegevens worden opgenomen in een dcat:DataService. Deze kan worden gerelateerd aan de bijbehorende distributie.

De distributie geeft aan dat er gegevens van een dataset beschikbaar zijn. Dat kan zijn via een directe download, een API of een webpagina. Een waarde in de eigenschap dcat:downloadURL geeft aan dat de gegevens in de distributie direct gedownload kunnen worden.

In het DCAT-AP-DONL 1.1 werden zowel de download-bestanden als de webservices om de data op te vragen, in de vorm van een distributie beschreven. Het nieuwe toepassingsprofiel biedt mogelijkheid om webservices te beschrijven in de klasse dcat:DataService. Deze heeft nu de voorkeur. Het blijft echter mogelijk en toegestaan om webservices te beschrijven als distributie.

Eigenschappen

In de onderstaande tabel worden de eigenschappen van de dcat:Distribution beschreven.


Eigenschap	Kardinaliteit	Aanwezigheid	Herkomst
accessURL	`1..1`	Mandatory	Distributie
format	`1..1`	Mandatory	Distributie
title	`1..n`	Mandatory	Distributie
description	`1..n`	Mandatory	Distributie
license	`1..1`	Mandatory	Distributie
access service nieuw	`0..1`	Recommended	Distributie
download URL	`0..1`	Recommended	Distributie
modified	`0..1`	Recommended	Distributie
issued	`0..1`	Optional	Distributie
language	`0..n`	Optional	Distributie
rights	`0..n`	Optional	Distributie
byteSize	`0..1`	Optional	Distributie
conformsTo nieuw	`0..n`	Optional	Distributie
mediaType	`0..1`	Optional	Distributie
checksum	`0..1`	Optional	Distributie
documentation	`0..n`	Optional	Distributie
supportingRole	`0..1`	Optional	Distributie

accessURL

Het web-adres (URL) van de site die toegang verschaft tot de data, aan de hand van bijvoorbeeld een webformulier, een zoekopdracht of een API-call. Het is niet vereist dat dit adres een directe link naar de data is. Hier mag ook verwezen worden naar een landings-pagina die de link naar de data aanbiedt. Er kan in dat geval met dcat:downloadURL een directe link naar de data aangeboden worden.

Wanneer de data via een dcat:DataService wordt aangeboden, dan staat in deze eigenschap de volledige API-call waarmee de data uit de service gehaald kan worden. Met dcat:accessService wordt dan de link gemaakt met de dcat:DataService.


Definitie	Waarde
RDF Eigenschap	`dcat:accessURL`
Bereik	`xsd:anyURI`
Kardinaliteit	`1..1`
Gebruik	Mandatory

format

Informatie over het bestandsformaat van de distributie volgens de indeling van het publicatiebureau van de EU.

Het bestandsformaat kan ook worden opgegeven in dct:MediaType, maar voor data.overheid.nl is dct:format lijdend. Het verschil tussen deze twee zit voornamelijk in gebruikte waardelijsten. De W3C raadt het gebruik van dct:MediaType aan en de EU het gebruik van dct:format dus voor de beste vindbaarheid kan men het beste beide invullen.


Definitie	Waarde
RDF Eigenschap	`dct:format`
Bereik	waardelijst mdr:Filetype
Kardinaliteit	`1..1`
Gebruik	Mandatory

title

De titel is belangrijk voor de herkenbaarheid van een distributie, dus kies deze zorgvuldig. Zie meertaligheid** voor het omgaan met verschillende talen.


Definitie	Waarde
RDF Eigenschap	`dct:title`
Bereik	`rdfs:Literal`
Kardinaliteit	`1..n`
Gebruik	Mandatory

Zie ook dct:title van dcat:Resource.

description

Een beschrijving van de distributie in aanvulling op de titel, waarmee eindgebruikers een goed beeld krijgen welke gegevens in de Distributie aanwezig zijn. Samen zijn deze het belangrijkste waarmee een gebruiker een distributie kan beoordelen, dus kies deze zorgvuldig. Zie meertaligheid voor het omgaan met verschillende talen.

Voor overige informatie over de Distributie is de eigenschap Documentation beschikbaar, waarin naar aanvullende webpagina's verwezen wordt.


Definitie	Waarde
RDF Eigenschap	`dct:description`
Bereik	`rdfs:Literal`
Kardinaliteit	`1..n`
Gebruik	Mandatory

Zie ook dct:description in dcat:Resource.

license

De formele of wettelijke toestemming waaronder de gegevens in de distributie gebruikt mogen worden.

Licenties kunnen complex zijn, wat de uitwerking en invulling van dit veld kan bemoeilijken. De licenties die van toepassing zijn op gegevensuitwisseling binnen de overheid zijn meestal vrij eenvoudig. Om die reden is gekozen voor een waardelijst die een aantal eenvoudige licenties bevat die met name naar de Creative Commons licenties verwijzen. Zie ook creativecommons.nl/uitleg/.

Er kunnen ook licentiegegevens op het niveau van de dataset (dcat:Resource) worden vastgelegd. Die mogen niet in tegenspraak zijn met de licentiegegevens van de onderliggende dcat:Distributions.


Definitie	Waarde
RDF Eigenschap	`dct:license`
Bereik	waardelijst donl:License
Kardinaliteit	`1..1`
Gebruik	Mandatory

Zie ook dct:license in dcat:Resource.

accessService nieuw

Alleen van toepassing wanneer de distributie via een dataservice bereikbaar is. De dataservice biedt dan toegang tot het bestand of de bestanden van deze distributie. Access service wordt niet ingevuld als de toegang tot de distributie. Dit kan in dcat:accessURL

Deze eigenschap is nieuw in DCAT2 en biedt aanbieders van datasets de mogelijkheid om extra informatie te verstrekken over datasets die via een dataservice worden aangeboden.


Definitie	Waarde
RDF Eigenschap	`dcat:accessService`
Bereik	`dcat:DataService`
Kardinaliteit	`0..1`
Gebruik	Recommended

downloadURL

De URL waarmee eindgebruikers het bestand direct kunnen downloaden in een van de beschikbare formaten. Dit formaat wordt aangegeven in de distributie in eigenschap dct:format en/of dcat:mediaType.

Wanneer dcat:accessURL al de directe link naar de data aanbiedt, hoeft deze eigenschap niet ingevuld te worden.


Definitie	Waarde
RDF Eigenschap	`dcat:downloadURL`
Bereik	`xsd:anyURI`
Kardinaliteit	`0..1`
Gebruik	Recommended

modified

De datum waarop de data-eigenaar de distributie voor het laatst heeft gewijzigd. Dat geldt zowel voor een wijziging van de inhoud van de distributie als voor de metadata van de distributie. Deze eigenschap moet een datum en tijd bevatten conform de ISO-8601 standaard.

Bij de eerstvolgende wijziging wordt de oude wijzigingsdatum overschreven.

Als de gegevens automatisch periodiek worden aangepast hoeft deze waarde niet telkens gewijzigd te worden. Gebruikers kunnen dan uitgaan van de waarde van dct:accrualPeriodicity die in de bovenliggende dcat:Dataset is opgenomen.


Definitie	Waarde
RDF Eigenschap	`dct:modified`
Bereik	`xsd:dateTime`
Kardinaliteit	`0..1`
Gebruik	Recommended

Zie ook dct:modified in dcat:Resource.

issued

De datum waarop de data-eigenaar de distributie voor de eerste keer heeft gepubliceerd. Deze eigenschap moet een datum en tijd bevatten conform de ISO-8601 standaard.

Als tijd niet bekend is, kan hier de tijd 00:00:00 worden ingevuld. Wanneer er geen tijdzone wordt opgegeven wordt er automatisch uitgegaan van de Nederlandse tijd.


Definitie	Waarde
RDF Eigenschap	`dct:issued`
Bereik	`xsd:dateTime`
Kardinaliteit	`0..1`
Gebruik	Optional

Zie ook dct:issued in dcat:Resource.

language

De natuurlijke taal van de gegevens in de distributie.

Niet alle data die aangeboden wordt is taalgebonden (denk aan cijfers, statistieken etc.), om deze reden is deze eigenschap optioneel. Zie meertaligheid voor het omgaan met verschillende talen.


Definitie	Waarde
RDF Eigenschap	`dct:language`
Bereik	waardelijst donl:Language
Kardinaliteit	`0..n`
Gebruik	Optional

Zie ook dct:language in dcat:Resource.

rights

De overige gebruiksrechten die niet worden gedekt met dct:license, zoals de copyright-statements. Deze eigenschap kan bijvoorbeeld gebruikt worden om aan te geven hoe de attributie moet plaatsvinden wanneer bij dct:license een CC-BY licentie is gekozen.

Voor iedere taal kan één aparte rights-statement worden opgenomen die wordt aangeduid door een "language tag" achter de literal te plaatsen. Zie meertaligheid voor het verder omgaan met verschillende talen.


Definitie	Waarde
RDF Eigenschap	`dct:rights`
Bereik	`rdfs:Literal`
Kardinaliteit	`0..n`
Gebruik	Optional

Zie ook dct:rights in dcat:Resource.

byteSize

De omvang van de distributie (het feitelijke bestand) in bytes. Deze eigenschap is alleen relevant wanneer de grootte van het bestand bekend is. Wanneer het bijvoorbeeld om realtime (of near-realtime) data gaat, die dus op elk moment kan veranderen, dan is de grootte minder goed te voorspellen. In dat geval is het aan te bevelen om deze eigenschap niet in te vullen.

Uiteraard is een negatieve omvang niet mogelijk. De waarde moet dus 0 of hoger zijn.


Definitie	Waarde
RDF Eigenschap	`dcat:byteSize`
Bereik	`xsd:decimal`
Kardinaliteit	`0..1`
Gebruik	Optional

conformsTo nieuw

Een vastgestelde standaard waaraan de data in de distributie voldoet. Deze property kan meerdere keren voorkomen. Wanneer een andere eigenschap al beschrijft dat er aan een standaard wordt voldaan, dan hoeft deze niet nog een keer opgenomen te worden in deze eigenschap (bijvoorbeeld de bestandsformaat-standaard wordt al gedekt via dct:format).

De gebruikte standaard kan heel divers zijn en verschillen per context. Denk bijvoorbeeld aan een standaard die beschrijft hoe de gegevens in de dataset zijn verzameld. Of aan een standaard hoe de gegevens zijn gecodeerd, of hoe de gegevens in een model passen, of welke representatie of view deze gegevens van het geheel bevatten, et cetera.

Verwijs naar standaarden door middel van een HTTPS adres.


Definitie	Waarde
RDF Eigenschap	`dct:conformsTo`
Bereik	`dct:Standard`
Kardinaliteit	`0..n`
Gebruik	Recommended

Zie ook dct:conformsTo in dcat:Resource.

mediaType

Informatie over de bestandsindeling (of MIME-type) van de distributie, volgens de indeling van IANA Mediatypes.


Definitie	Waarde
RDF Eigenschap	`dcat:mediaType`
Bereik	waardelijst iana:Mediatypes
Kardinaliteit	`0..1`
Gebruik	Optional

checksum

Met een checksum of controlegetal kan een afnemer eenvoudig vaststellen of een gedownload bestand identiek is aan het aangeboden bestand (en er dus geen problemen zijn ontstaan bij het downloaden of wijzigingen zijn geweest aan de data zelf).

De spdx:Checksum klasse bevat naast de berekende checksum-waarde ook een eigenschap die het gebruikte algoritme aangeeft. Hiervoor is een waardelijst opgezet.


Definitie	Waarde
RDF Eigenschap	`spdx:checksum`
Bereik	`spdx:Checksum`
Kardinaliteit	`0..1`
Gebruik	Optional

Het invullen van de klasse spdx:Checksum kan op de volgende manier. Voor een voorbeeld zie voorbeeld checksum.


URI	Range	Kardinaliteit
`spdx:algorithm`	waardelijst spdx:ChecksumAlgorithm	`1..1`
`spdx:checksumValue`	`rdfs:Literal` typed as `xsd:hexBinary`	`1..1`

documentation

Een informatiepagina waar aanvullende informatie over deze distributie te vinden is.

Merk op dat eigenschap dct:description gebruikt kan worden om de betreffende distributie te beschrijven. Deze tekst wordt afgebeeld bij de distributie op data.overheid.nl. De eigenschap documentation verwijst met een hyperlink naar de webpagina die ook een beschrijving geeft van de distributie, mogelijk aangevuld met extra informatie die niet wordt opgenomen in dct:description. Denk aan hoe de gegevens geïnterpreteerd moeten worden, een beschrijving van het formaat van de gegevens of hoe de gegevens verkregen kunnen worden.

Een aantal data-eigenaren kiest ervoor om de documentatie als op zichzelf staande distributie toe te voegen aan de dataset. In die gevallen hoeft deze eigenschap niet ingevuld te worden. Vul in dat geval wel supportingRole in.


Definitie	Waarde
RDF Eigenschap	`foaf:page`
Bereik	`xsd:anyURI`
Kardinaliteit	`0..n`
Gebruik	Optional

supportingRole

Met deze eigenschap kan aangegeven worden wat voor ondersteunende rol deze distributie heeft als onderdeel van de dataset. Een distributie kan bijvoorbeeld als documentatie dienen van de dataset, terwijl een andere distributie de daadwerkelijke data aanbiedt. In dat geval kan de "documentatie" distributie een donl:supportingRole eigenschap opnemen om deze verhouding te duiden.


Definitie	Waarde
RDF Eigenschap	`donl:supportingRole`
Bereik	waardelijst donl:SupportingRole
Kardinaliteit	`0..1`
Gebruik	Optional

Niet overgenomen eigenschappen

De eigenschappen in de onderstaande tabel bestaan wel in de bovenliggende DCAT 2.0, DCAT-AP 2.1 en/of DCAT-AP-DONL 1.1 standaarden, maar worden niet overgenomen in dit profiel.


Eigenschap	Herkomst
`dcat:packageFormat`	DCAT
`dcat:compressFormat`	DCAT
`dcatap:availability`	DCAT-AP

Voorbeelden

Minimale set van eigenschappen

Onderstaand voorbeeld beschrijft een dcat:Distribution met enkel de verplichte eigenschappen. Dit is de meest minimale representatie van een dcat:Distribution.

Minimale set van eigenschappen

<ScoreLeefbaarometerBuurt2020> a dcat:Distribution ;
    dcat:accessURL <https:∕∕data.overheid.nl∕sites∕default∕files∕dataset∕f37c3649-cc52-4e48-a864-870ae42807a2∕resources∕Leefbaarometer%203.0%20-%20meting%202020%20-%20scores%20buurt.csv> ;
    dct:format <http:∕∕publications.europa.eu∕resource∕authority∕file-type∕CSV> ;
    dct:title "Score Leefbaarometer Buurt 2020"@nl;
    dct:description "Scores (stand en ontwikkeling) leefbaarheid op buurtniveau 2002-2008-2012-2014-2016-2018-2020"@nl;
    dct:license <http:∕∕creativecommons.org∕publicdomain∕zero∕1.0∕deed.nl>;
.

Distributie van een collectie van bestanden

Voorbeeld 5: Distributie van een collectie van bestanden

<ScoreLeefbaarometerBuurt2020> a dcat:Distribution ;
    dcat:accessURL <https:∕∕data.overheid.nl∕sites∕default∕files∕dataset∕f37c3649-cc52-4e48-a864-870ae42807a2∕resources∕Leefbaarometer%203.0%20-%20meting%202020%20-%20scores%20buurt.csv> ;
    dct:format <http:∕∕publications.europa.eu∕resource∕authority∕file-type∕PDF> ;
    dct:title "Score Leefbaarometer Buurt 2020"@nl;
    dct:description "Scores (stand en ontwikkeling) leefbaarheid op buurtniveau 2002-2008-2012-2014-2016-2018-2020"@nl;
    dct:license <http:∕∕creativecommons.org∕publicdomain∕zero∕1.0∕deed.nl>;
.

Documentatie als op zichzelf staande distributie

TODO: Supportring Role

Voorbeeld 6: Documentatie als op zichzelf staande distributie

<LeefbaarometerDocumentatie2020> a dcat:Distribution ;
    dcat:accessURL <https:∕∕data.overheid.nl∕OpenDataSets∕leefbaarometer∕lbom.zip> ;
    dct:format <http:∕∕publications.europa.eu∕resource∕authority∕file-type∕ZIP> ;
    dct:title "Score Leefbaarometer Grid 2020"@nl;
    dct:description "Scores (stand en ontwikkeling) leefbaarheid op gridniveau 2002-2008-2012-2014-2016-2018-2020. Let op: dit zip bestand bevat zowel de datasets op Gemeente-, Wijk-, Buurt-, PC4- en Grid niveau."@nl;
    dct:license <http:∕∕creativecommons.org∕publicdomain∕zero∕1.0∕deed.nl>;
    donl:supportingRole
.

Checksum

Voorbeeld 7: Checksum

spdx:checksum [ a spdx:checksum ;
    spdx:algorithm <http:∕∕spdx.org∕rdf∕terms#checksumAlgorithm_sha1> ;
    spdx:checksumValue "85ed0817af83a24ad8da68c2b5094de69833983c" ;
    ];
.

Dataservice (dcat:DataService) nieuw

Subklasse van dcat:Resource

Een gegevensdienst of DataService is een computer service waar gegevens opgevraagd worden aan de hand van specificaties in een aanvraag. De gegevens die voldoen aan de meegegeven specificatie worden als antwoord teruggestuurd. Webservices zoals REST/JSON, WMS of XML interfaces zijn voorbeelden van dcat:DataService. Merk op dat als de specificatie slechts een deel van de gegevens beschrijft, alleen desbetreffende subset wordt opgestuurd. Ook is het mogelijk dat een dataservice niet één, maar meerdere datasets ontsluit.

Dataservice zijn speciaal bedoeld voor geautomatiseerde koppelingen tussen systemen, hoewel ze ook door - meestal technisch onderlegde - mensen gebruikt kunnen worden.

De DataService klasse is geïntroduceerd in versie 2 van DCAT. Het biedt uitgebreidere mogelijkheden om geautomatiseerde toegang tot gegevens te beschrijven dan mogelijk is in de klasse dcat:Distributie. In deze nieuwe versie van het toepassingsprofiel is de DataService klasse optioneel. Dat betekent dat het mogelijk blijft om dataservices te beschrijven met de klasse Distributie.

Eigenschappen

In de onderstaande tabel worden de eigenschappen van de dcat:DataService beschreven.


Eigenschap	Kardinaliteit	Aanwezigheid	Herkomst
identifier	`1..1`	Mandatory	Resource
title	`1..n`	Mandatory	Resource
description	`1..n`	Mandatory	Resource
license	`1..1`	Mandatory	Resource
creator nieuw	`1..1`	Mandatory	Resource
publisher	`1..1`	Mandatory	Resource
contact point	`1..1`	Mandatory	Resource
theme/category	`1..n`	Mandatory	Resource
access-rights	`0..1`	Recommended	Resource
keyword/tag	`0..n`	Recommended	Resource
release date	`0..1`	Recommended	Resource
update/modification date	`0..1`	Recommended	Resource
resource language	`0..n`	Recommended	Resource
landing page	`0..1`	Optional	Resource
other identifier	`0..n`	Optional	Resource
conforms to nieuw	`0..n`	Optional	Resource
legal foundation	`0..n`	Optional	Resource
rights	`0..n`	Optional	Resource
qualified-attribution nieuw	`0..n`	Optional	Resource
endpoint URL nieuw	`1..1`	Mandatory	Dataservice
endpoint description nieuw	`1..1`	Mandatory	Dataservice
serves dataset nieuw	`0..n`	Recommended	Dataservice

endpoint URL nieuw

De locatie of het endpoint van de service (over het algemeen een via HTTP raadpleegbaar adres).


Definitie	Waarde
RDF Eigenschap	`dcat:endpointURL`
Bereik	`rdfs:Resource`
Kardinaliteit	`1..1`
Gebruik	Mandatory

endpoint description nieuw

Een verwijzing naar de documentatie die de DataService beschrijft. Denk hierbij aan een verwijzing naar een Open Api Specification (Swagger), een OGC:WFS of OGC:WMS getCapabilities aanroep, een SPARQL Service Description en dergelijke.

Een gebruiker is gebaat bij een accurate en volledige beschrijving van de aangeboden service.


Definitie	Waarde
RDF Eigenschap	`dcat:endpointDescription`
Bereik	`rdfs:Resource`
Kardinaliteit	`1..1`
Gebruik	Mandatory

serves dataset nieuw

Een dataset die via deze dcat:DataService aangeboden wordt. Een dataservice kan nul, een of meer datasets aanbieden.


Definitie	Waarde
RDF Eigenschap	`dcat:servesDataset`
Bereik	`dcat:Dataset`
Kardinaliteit	`0..n`
Gebruik	Recommended

Voorbeelden

Naast de onderstaande voorbeelden, biedt het W3C enkele voorbeelden aan van hoe een dcat:DataService eruit ziet op www.w3.org/TR/vocab-dcat-2/#examples-data-service.

Minimale set van eigenschappen

Onderstaand voorbeeld beschrijft een dcat:DataService met enkel de verplichte eigenschappen. Dit is de meest minimale representatie van een dcat:DataService.

Voorbeeld 8: Minimale set van eigenschappen

<OData/v4/2.0> a dcat:DataService;
    dct:identifier <OData/v4/2.0>;
    dct:title "OData API"@nl;
    dct:description "Gebruik de OData API voor het opvragen van data met een zelfopgestelde zoekvraag in de vorm van een URL (query). De OData API levert de data in het machineleesbare bestandsformaat JSON."@nl;
    dct:license <http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0/deed.nl>;
    dct:creator <http://standaarden.overheid.nl/owms/terms/Tweede_Kamer_der_Staten-Generaal>;
    dct:publisher <http://standaarden.overheid.nl/owms/terms/Tweede_Kamer_der_Staten-Generaal>;
    dcat:contactPoint [a vcard:Organization ;
        vcard:fn "Tweede Kamer der Staten-Generaal";
        vcard:hasEmail "opendata@tweedekamer.nl";
    ];
    dcat:theme <http://standaarden.overheid.nl/owms/terms/Parlement>;
    dcat:endpointURL <https://gegevensmagazijn.tweedekamer.nl/OData/v4/2.0>;
    dcat:endpointDescription <https://opendata.tweedekamer.nl/documentatie/odata-api>;
.

Een DataService die Datasets ontsluit

De gemeente Nijmegen heeft een publiek beschikbare OGC:WMS webservice waarmee de gemeente gemaakte luchtfoto's aanbiedt. Een van de aangeboden luchtfoto's is de "Luchtfoto 2022" (De gemeente maakt jaarlijks luchtfoto's). Deze luchtfoto's kunnen individueel (of als bundel) als dataset aangeboden worden. De behoefte bestaat om de relaties tussen de dataset en de webservice duidelijk vast te leggen.

Dit voorbeeld uit zich in de volgende RDF (niet relevante eigenschappen zijn weggelaten):

Voorbeeld 9: Een DataService die Datasets ontsluit

<https:∕∕opendata.nijmegen.nl∕dataset∕luchtfoto-2022> a dcat:Dataset;
    dct:title "Luchtfoto 2022"@nl ;
    dcat:distribution <odn.luchtfoto-2022.distribution.1> ;
    dcat:distribution <odn.luchtfoto-2022.distribution.2> ;
 
<odn.luchtfoto-2022.distribution.1> [ a dcat:Distribution ;
    dct:title "Lage resolutie"@nl ;
    dcat:accessURL <https:∕∕services.nijmegen.nl∕geoservices∕wms∕extern_Luchtfoto?&service=WMS&version=1.3.0&request=GetMap&layers=Luchtfoto2022.ecw&styles=default&transparent=true&CRS=EPSG:28992&bbox=176999.975,420000.025,191999.975,435500.025&width=750&height=775&format=image∕png>;
    dcat:accessService <https:∕∕services.nijmegen.nl∕geoservices∕wms∕extern_Luchtfoto>;
    ];
 
<odn.luchtfoto-2022.distribution.2> [ a dcat:Distribution ;
    dct:title "Hoge resolutie"@nl ;
    dcat:accessURL <https:∕∕services.nijmegen.nl∕geoservices∕wms∕extern_Luchtfoto?&service=WMS&version=1.3.0&request=GetMap&layers=Luchtfoto2022.ecw&styles=default&transparent=true&CRS=EPSG:28992&bbox=176999.975,420000.025,191999.975,435500.025&width=3000&height=3100&format=image∕png> ;
    dcat:accessService <https:∕∕services.nijmegen.nl∕geoservices∕wms∕extern_Luchtfoto> ;
    ];
 
<https:∕∕services.nijmegen.nl∕geoservices∕wms∕extern_Luchtfoto> [ a dcat:DataService ;
    dcat:endpointURL <https:∕∕services.nijmegen.nl∕geoservices∕wms∕extern_Luchtfoto?&request=getCapabilities&service=WMS> ;
    rdf:servesDataset <https:∕∕opendata.nijmegen.nl∕dataset∕luchtfoto-2022> ;
    ];
.

Resource (dcat:Resource)

In de klasses dcat:Dataset, dcat:DataService en dcat:Catalog worden veel dezelfde eigenschappen gebruikt. Om niet al deze eigenschappen voor elke klasse opnieuw te hoeven definiëren is de superklasse dcat:Resource geïntroduceerd. Deze superklasse beschrijft deze gedeelde eigenschappen op één plaats, wat de specificatie van DCAT overzichtelijker maakt.

In een DCAT beschrijving kan een dcat:Resource niet voorkomen, alleen de hierboven genoemde, afgeleide klasses zijn toegestaan net als natuurlijk niet van Resource afgeleide klasses uit dit DCAT profiel.

Eigenschappen

In de onderstaande hoofdstukken worden de eigenschappen van de dcat:Resource beschreven.

identifier

De identifier van de resource volgens de eigenaar van de data. Dit is bij voorkeur URI die via HTTP raadpleegbaar is. Hier wordt de oorspronkelijke identificatie van de resource (dataset, dataservice of catalogus) genomen zoals de data-eigenaar deze gepubliceerd heeft.

Afgezien van deze identifier kan de betreffende dataset, dataservice of catalogus - in de loop van de tijd - ook andere identifiers krijgen. Deze worden overgenomen in adms:identifier. Een resource kan meerdere voorkomens van adms:identifier hebben.


Definitie	Waarde
RDF Eigenschap	`dct:identifier`
Bereik	`xsd:anyURI`
Kardinaliteit	`1..1`
Gebruik	Mandatory

title

De naam van de beschreven resource. Op data.overheid.nl wordt deze naam geïndexeerd, zodat eindgebruikers de desbetreffende dataset, dataservice of catalogus kunnen terugvinden op basis van één of meer woorden in de naam.

Een handige vuistregel is om de lengte van de titel te beperken tot ca. 100 tekens. Wanneer de behoefte bestaat om in meer tekens de dataset te beschrijven, dan kan dct:description gebruikt worden.

Zie meertaligheid voor het omgaan met verschillende talen.


Definitie	Waarde
RDF Eigenschap	`dct:title`
Bereik	`rdfs:literal`
Kardinaliteit	`1..n`
Gebruik	Mandatory

description

Een beschrijving de resource. data.overheid.nl toont de beschrijvende tekst bij de desbetreffende resource en gebruikt deze voor het opbouwen van de zoekindex. Dit betekent dus dat de vindbaarheid van de resource wordt bepaald door de kwaliteit van de tekst. Om ervoor te zorgen dat eindgebruikers de datasets goed kunnen vinden is het belangrijk dat de tekst goede trefwoorden bevat.

Zie meertaligheid voor het omgaan met verschillende talen.


Definitie	Waarde
RDF Eigenschap	`dct:description`
Bereik	`rdfs:literal`
Kardinaliteit	`1..n`
Gebruik	Mandatory

license

De formele of wettelijke toestemming waaronder de gegevens in de dataset gebruikt mogen worden.

Er kunnen ook licentiegegevens op het niveau van de dcat:Distribution worden vastgelegd. Die mogen niet in tegenspraak zijn met de licentiegegevens van de dcat:Dataset.


Definitie	Waarde
RDF Eigenschap	`dct:license`
Bereik	waardelijst donl:License
Kardinaliteit	`1..1`
Gebruik	Mandatory

creator nieuw

De organisatie die verantwoordelijk is voor het creëren van de beschreven bron. Zie eigenschappen dct:publisher en prov:qualifiedAttribution voor andere rollen.

Voor de invulling van deze eigenschap wordt vereist dat een concept uit een van de onderstaande waardelijsten gekozen wordt:


Naam	Type	Gebruik
waardelijst overheid:Organisatie	Waardelijst	Recommended
waardelijst donl:RelevantOrganization	Waardelijst	Optional

Hoewel de meeste overheidsorganisaties opgenomen zijn in de overheid:Organisatie waardelijst, zijn er twee argumenten om naast deze lijst nog een 'eigen' lijst te hanteren voor het invullen van het dct:creator eigenschap.

Niet alle overheidsorganisaties zijn opgenomen in OWMS 4.0. Er moet dus een antwoord zijn voor (overheids)organisaties die niet in de OWMS taxonomie opgenomen zijn.
Hoewel data.overheid.nl primair een register van overheidsdata is, neemt het ook maatschappelijk relevante data op in het register van private partijen. Om te kunnen verwijzen naar deze private partijen moet tenminste een van de waardelijsten deze mogelijkheid bieden.

Het heeft de voorkeur dat de OWMS 4.0 lijst gebruikt wordt voor het invullen van deze eigenschap. Wanneer deze lijst echter niet toereikend is, kan er gebruik gemaakt worden van de donl:RelevantOrganization taxonomie.

Staat uw organisatie in geen van beide lijsten? Neem dan contact op met data.overheid.nl. Het team van data.overheid.nl zal beoordelen of uw organisatie alsnog opgenomen kan worden in de donl:RelevantOrganization taxonomie.


Definitie	Waarde
RDF Eigenschap	`dct:creator`
Bereik	De organisatie die verantwoordelijk is voor het creëren van de beschreven bron
Kardinaliteit	`1..1`
Gebruik	Mandatory

publisher

De organisatie die verantwoordelijk is voor de uitgifte/publicatie van de bron. Zie eigenschappen dct:creator en prov:qualifiedAttribution voor andere rollen.

Voor de invulling van deze eigenschap wordt vereist dat een concept uit een van de onderstaande waardelijsten gekozen wordt:


Naam	Type	Gebruik
waardelijst overheid:Organisatie	Waardelijst	Recommended
waardelijst donl:RelevantOrganization	Waardelijst	Optional

Niet alle overheidsorganisaties zijn opgenomen in OWMS 4.0. Er moet dus een antwoord zijn voor (overheids)organisaties die niet in de OWMS taxonomie opgenomen zijn.
Hoewel data.overheid.nl primair een register van overheidsdata is, neemt het ook maatschappelijk relevante data op in het register van private partijen. Om te kunnen verwijzen naar deze private partijen moet tenminste een van de waardelijsten deze mogelijkheid bieden.

Staat uw organisatie in geen van beide lijsten? Neem dan contact op met data.overheid.nl. Het team van data.overheid.nl zal beoordelen of uw organisatie alsnog opgenomen kan worden in de donl:RelevantOrganization taxonomie.


Definitie	Waarde
RDF Eigenschap	`dct:publisher`
Bereik	De organisatie die verantwoordelijk is voor de uitgifte/publicatie van de beschreven bron
Kardinaliteit	`1..1`
Gebruik	Mandatory

contact point

Aan de hand van deze informatie kunnen eindgebruikers op data.overheid.nl contact opnemen met de eigenaar van de dataset of dataservice. Bij het invullen van deze eigenschap is het belangrijk om een algemeen mailadres te gebruiken. Het is niet de bedoeling om hier gegevens van individuele personen op te nemen.

Een geldig dcat:contactPoint bevat op zijn minst de eigenschap vcard:fn en een van de vcard:hasEmail, vcard:hasTelephone of vcard:hasURL eigenschappen. Voor een voorbeeld zie #Contact Point


Definitie	Waarde
RDF Eigenschap	`dcat:contactPoint`
Bereik	`vcard:Kind`
Kardinaliteit	`1..1`
Gebruik	Mandatory

theme/category

Een thema uit de overheid:TaxonomieBeleidsagenda (standaarden.overheid.nl).

data.overheid.nl gebruikt dcat:theme om de datasets, dataservices en catalogi naar onderwerp in te delen. Door de eigenschap verplicht te stellen, kunnen eindgebruikers de betreffende resource altijd terugvinden wanneer zij via het thema zoeken of navigeren. De homepage toont standaard alle beschikbare thema's. De thema-indeling is hiërarchisch georganiseerd, zodat datasets ook aan meer specifieke subthema's kunnen worden gekoppeld, bijvoorbeeld subthema Waterschappen onder het thema Bestuur.


Definitie	Waarde
RDF Eigenschap	`dcat:theme`
Bereik	waardelijst overheid:TaxonomieBeleidsagenda
Kardinaliteit	`1..n`
Gebruik	Mandatory

keyword/tag

Vrije keywords of termen die de resource beschrijven.

Het gaat hier om vrije tekst, niet te verwarren met dcat:theme. Bij deze laatste eigenschap komen de termen uit een controlled vocabulary (of vastgesteld begrippenkader of waardelijst), en hebben een meer formele status.

Voor beide vormen geldt dat deze de vindbaarheid van de desbetreffende resource kunnen verbeteren. Het is dus mogelijk om meerdere keywords toe te kennen aan een resource. Deze waarden moeten in afzonderlijke voorkomens van deze eigenschap worden aangeleverd.

In principe bestaat een tag uit slechts één woord of een kleine combinatie van maximaal twee/drie woorden. Zie meertaligheid voor het omgaan met verschillende talen.


Definitie	Trefwoord
RDF Eigenschap	`dcat:keyword`
Bereik	`rdfs:Literal`
Kardinaliteit	`0..n`
Gebruik	Recommended

landing page

De webpagina die toegang geeft tot de resource (dataset, dataservice of catalogus) en aanvullende informatie verschaft over de resource. Het gaat hierbij om de originele webpagina van de data-eigenaar.


Definitie	Waarde
RDF Eigenschap	`dcat:landingPage`
Bereik	`xsd:anyURI`
Kardinaliteit	`0..1`
Gebruik	Optional

access rights

Met deze eigenschap wordt het openbaarheidsniveau van de resource aangegeven. DCAT-AP 2.1 schrijft de mdr:AccessRights (publications.europa.eu) waardelijst voor. Bij data.overheid.nl bestaat de behoefte om ook te beschrijven waarom een bron beperkt of niet beschikbaar is. Om deze reden is de donl:AccessRights geïntroduceerd. Deze lijst bevat concepten die de openbaarheid van een bron beschrijven en wat de reden is, wanneer de openbaarheid niet publiek is.


Definitie	Waarde
RDF Eigenschap	`dct:accessRights`
Bereik	waardelijst donl:AccessRights
Kardinaliteit	`0..1`
Gebruik	Recommended

resource language

De natuurlijke taal van de data in de resource. Zie meertaligheid voor het omgaan met verschillende talen.


Definitie	Waarde
RDF Eigenschap	`dct:language`
Bereik	waardelijst donl:Language
Kardinaliteit	`0..n`
Gebruik	Recommended

other identifier

De verplichte eigenschap dct:identifier bevat de unieke identificatie van de dataset die de data-eigenaar heeft uitgegeven. Deze eigenschap bevat evt. andere unieke identifiers van de dataset zoals gegeven door catalogi als data.overheid.nl of andere partijen. Wanneer men voor de dataset van een ander een eigen identifier gebruiken wil, wordt aangeraden dit te doen door middel van other identifier.

In de adms:identifier wordt de identifier benoemd in skos:notation en de uitgever van de identifier in dct:creator.

Voor een voorbeeld zie #Other identifier


Definitie	Waarde
RDF Eigenschap	`adms:identifier`
Bereik	`adms:Identifier`
Kardinaliteit	`0..n`
Gebruik	Optional

conforms to nieuw

De vastgestelde standaard waaraan de data van de beschreven resource voldoet. Hierbij kan worden gedacht aan het model, schema, ontology, view of profiel. Het opnemen van bestandsformaten is belangrijker in het veld dct:format en dct:mediaType van de distributies, dan in dct:conformsTo.


Definitie	Waarde
RDF Eigenschap	`dct:conformsTo`
Bereik	`dct:Standard`
Kardinaliteit	`0..n`
Gebruik	Optional

legal foundation

Het regelingelement dat de wettelijke grondslag vormt voor de dataset. Zie Legal Foundation voor een verdere omschrijving van donl:LegalFoundation


Definitie	Waarde
RDF Eigenschap	`donl:grondslag`
Bereik	`donl:LegalFoundation`
Kardinaliteit	`0..n`
Gebruik	Optional

Issue 19: LegalFoundation naar Overheid:Grondslag

Legal Foundation
Er is een wens vanuit verschillende organisaties om de grondslag van een dataset vast te leggen in de bijbehorende DCAT. De W3C en het DCAT-AP (Europese toepassingsprofiel) bieden op het moment geen duidelijke plek voor deze toevoeging.
In DCAT-AP-DONL 1 is er als oplossing gekozen om het veld donl:LegalFoundation te creëren. Op die manier kon deze data onder een duidelijke op vastgelegd worden. Helaas word dit veld niet door andere catalogi ondersteund.
Voor het toepassingsprofiel DCAT-AP-DONL 2.0 is er gekeken of er ondertussen aanpassingen zijn in W3C of DCAT-AP waarmee de grondslag beter beschreven kan worden. Dat is helaas niet het geval. Wel wordt er vanuit OWMS overheid:grondslag geboden. Dit veld wordt breder gedragen en bied verder de gezochte functionaliteit (juriconnect, linktekst, foaf:page).
In de toekomst zal van OWMS worden overgegaan naar TOOI, het veld grondslag zal daar aanwezig zijn, maar specificaties zijn nog niet bekend. Aangezien dit binnen KOOP wordt ontwikkeld is er contact over de mogelijke invullingen, deze lijken naast de huidige functionaliteit alleen maar extra mogelijkheden te krijgen. Daarnaast wordt er ook aan gebruikers (zoals DONL) om input gevraagd.

release date

De datum waarop de beschreven resource is gepubliceerd.

data.overheid.nl registreert hier de eerste (vroegste) publicatiedatum waarop de data-leverancier deze dataset, dataservice of catalogus heeft gepubliceerd. Het gaat hier dus niet om de publicatiedatum van de metadata. Ook niet over de wijzigingsdatum van de dataset, dataservice of catalogus, hiervoor is de dct:modified eigenschap.


Definitie	Waarde
RDF Eigenschap	`dct:issued`
Bereik	`xsd:dateTime`
Kardinaliteit	`0..1`
Gebruik	Recommended

update/modification date

De datum waarop de beschreven resource is gewijzigd.

Het gaat hierbij om de meest recente datum waarop de dataset, dataservice of catalogus is gewijzigd. Nieuwe versies overschrijven automatisch de oude versies.

Deze eigenschap is niet/minder waardevol wanneer de data continue, of volgens een vast schema, veranderd. In dat geval kan beter dct:accrualPeriodicity gebruikt worden.


Definitie	Waarde
RDF Eigenschap	`dct:modified`
Bereik	`xsd:dateTime`
Kardinaliteit	`0..1`
Gebruik	Recommended

rights

Zie meertaligheid voor het omgaan met verschillende talen.


Definitie	Waarde
RDF Eigenschap	`dct:rights`
Bereik	`rdfs:Literal`
Kardinaliteit	`0..n`
Gebruik	Optional

qualified attribution nieuw

Een organisatie, anders dan de dct:creator of dct:publisher die ook een verantwoordelijkheid draagt voor de resource.

In het bereik prov:Attribution wordt in de eigenschap prov:hadRole de rol van de organisatie benoemd. Hier kan worden gekozen uit de ISO-waardelijst ISO-19115 RoleCode.

In prov:agent wordt de naam van de organisatie opgenomen. Omdat dit niet altijd overheidsorganisaties zullen zijn hoeft deze waarde niet uit een de organisatie waardelijsten (owms:Organisatie en/of donl:RelevantOrganization) te komen.


Definitie	Waarde
RDF Eigenschap	`prov:qualifiedAttribution`
Bereik	`prov:Attribution`
Kardinaliteit	`0..n`
Gebruik	Optional

Niet overgenomen eigenschappen

De eigenschappen in de onderstaande tabel bestaan wel in de bovenliggende DCAT 2.0, DCAT-AP 2.1 en/of DCAT-AP-DONL 1.1 standaarden, maar worden niet overgenomen in dit profiel.


Eigenschap	Herkomst
`dct:relation`	DCAT
`dct:isReferencedBy`	DCAT
`dcat:qualifiedRelation`	DCAT
`odrl:hasPolicy`	DCAT
`dct:type`	DCAT-AP

Voorbeelden

Contact point

Voorbeeld 10: Contact point

<https:∕∕data.overheid.nl∕ondersteuning∕algemeen∕contact>
    a dcat:Dataset;
    dcat:contactPoint [a vcard:Organization ;
    vcard:fn "data.overheid.nl";
    vcard:hasEmail "data@koop.overheid.nl";
    vcard:hasTelephone [
        a vcard:Work,
        vcard:Voice;
        vcard:hasValue <tel:31707000526>
        ];
    vcard:hasURL "data.overheid.nl";
    ];
.

Other identifier

Voorbeeld 11: Other identifier

<GBI.WELZ_CULTHIS_AMK_V> a dcat:Dataset;
    dct:identifier <https:∕∕kaartportaal.drenthe.nl/portal/home/item.html?id=41b396ac19754bc4a414ababe0773e03>;
    adms:Identifier [a adms:Identifier ;
        skos:notation "https:∕∕data.overheid.nl/dataset/2bd6eae9-3192-4e0f-a89b-c8d6b64d241f"^^xsd:anyURI;
        dct:creator <https:∕∕data.overheid.nl/organisatie/koop>;
    ];
.

Qualified attribution

TODO: Syntax en inhoud.

Voorbeeld overgenomen van W3C

Voorbeeld 12: Qualified attribution

ex:DS987
a dcat:Dataset ;
    prov:qualifiedAttribution [
        a prov:Attribution ;
        prov:agent <https://www.ala.org.au/> ;
        dcat:hadRole <http://registry.it.csiro.au/def/isotc211/CI_RoleCode/distributor>
    ] ;
    prov:qualifiedAttribution [
        a prov:Attribution ;
        prov:agent <https://www.education.gov.au/> ;
        dcat:hadRole <http://registry.it.csiro.au/def/isotc211/CI_RoleCode/funder>
    ] ;
.

Legal foundation (donl:LegalFoundation) nieuw

Bevat een verwijzing naar een wettelijke grondslag conform de Juriconnect standaard.

Eigenschappen

In de onderstaande tabel worden de eigenschappen van de donl:LegalFoundation beschreven.


Eigenschap	Kardinaliteit	Aanwezigheid	Herkomst
title	`1..1`	Mandatory	Legal foundation
legal domain	`1..1`	Mandatory	Legal foundation
juriconnect code	`1..1`	Mandatory	Legal foundation

title

De naam van de wettelijke grondslag. Deze naam is uitsluitend bedoeld voor presentatie doeleinden. Het is geen vereiste dat hier de formele naam van de wet of van het wetsartikel wordt opgenomen. "Wet BAG" kan als titel fungeren, terwijl de formele titel "Wet basisregistratie adressen en gebouwen" zou zijn.


Definitie	Waarde
RDF Eigenschap	`dct:title`
Bereik	`rdfs:Literal`
Kardinaliteit	`1..1`
Gebruik	Mandatory

legal domain

Het domein waarnaar verwezen wordt die de Juriconnect verwijzing bevat. Dit zal in de meeste gevallen wetten.overheid.nl zijn.


Definitie	Waarde
RDF Eigenschap	`foaf:homepage`
Bereik	`xsd:anyURI`
Kardinaliteit	`1..1`
Gebruik	Mandatory

juriconnect code

De Juriconnect code die verwijst naar de daadwerkelijke wettelijke grondslag. wetten.overheid.nl ondersteund Juriconnect 1.3.


Definitie	Waarde
RDF Eigenschap	`donl:juriconnectCode`
Bereik	`rdfs:Literal`
Kardinaliteit	`1..1`
Gebruik	Mandatory

Voorbeelden

Minimale set van eigenschappen

Onderstaand voorbeeld beschrijft een donl:LegalFoundation met enkel de verplichte eigenschappen. Dit is de meest minimale representatie van een donl:LegalFoundation.

Voorbeeld 13: Minimale set van eigenschappen

ex:myLegalFoundation a donl:LegalFoundation;
    dct:title "Wet BAG"@nl ;
    foaf:homepage "https://wetten.overheid.nl/"^^xsd:anyURI ;
    donl:juriconnectCode "jci1.3:c:BWBR0023466&z=2022-05-01&g=2022-05-01" ;
.

Webapplicaties zouden bovenstaande voorbeeld kunnen vertalen naar:

<a href="https://wetten.overheid.nl/jci1.3:c:BWBR0023466&z=2022-05-01&g=2022-05-01">
    Wet BAG
</a>

Catalogus (dcat:Catalog)

Subklasse van dcat:Dataset.

dcat:Catalog maakt het mogelijk om structuur aan te brengen in een DCAT beschrijving zonder de eigenschappen van de dcat:Resource te veranderen. Instanties van de klasses dcat:Dataset, dcat:DataService, dcat:CatalogRecord en dcat:Catalog zelf kunnen volgens eigen criteria verzameld worden in een overkoepelende dcat:Catalog. Naast het opdelen van complexe DCAT beschrijvingen in samenhangende delen, wordt ook het omgekeerde mogelijk: Verschillende beschrijvingen kunnen in één DCAT gecombineerd worden.

Het gebruik van de term 'catalogus' kan verwarring opleveren. In het Nederlands (resp. Engels) is een catalogus (resp. catalogue) een register of lijst waarin een verzameling voorwerpen of termen is opgenomen, vaak met een korte omschrijving of definitie en een aantal bijzonderheden. In de informatietechnologie worden diverse soorten catalogi opgesteld, zoals termenlijsten of taxonomieën. Een dcat:Catalog is een verzameling dcat klasses, dus een verzameling van dcat:Datasets, dcat:Distributies of andere catalogi. Een dcat:catalogus is niet geschikt om de meer algemene rol van een catalogus te vervullen. DCAT kan wel gebruikt worden om een dergelijke catalogus (en het ontsluiten ervan) te beschrijven met dcat:Dataset, dcat:Distribution en dcat:DataService.

In grote datacatalogi als data.overheid.nl of data.europa.eu wordt DCAT
informatie van een groot aantal datasets en aanbieders verzameld. Een dcat:catalogus kan dan bijvoorbeeld worden gebruikt om de datasets van één aanbieder te groeperen. Een voorbeeld hiervan is: alle data van de gemeente Arnhem. dcat:Catalogue stelt geen eisen aan de indeling van een DCAT beschrijving, dus ook andere catalogs zijn mogelijk zoals de meest populaire data van het jaar.

Het laatste voorbeeld is de catalogus op basis van een gedeeld onderwerp. Hiermee kunnen gegevens waarvan door de aanbieders niet met behulp van een dcat:theme, dcat:keyword, dct:conformsTo of op een andere wijze is aangegeven dat ze een bepaald onderwerp betreffen, toch in een catalog over dat onderwerp worden opgenomen, zonder dat de oorspronkelijk aangeleverde gegevens gewijzigd hoeven te worden. Met de juiste attributen kan deze catalog zelf worden voorzien van de juiste thema's, keywords etc. Een voorbeeld hiervan zou een catalog kunnen zijn waarmee de impact van de Corona pandemie zichtbaar wordt. Toen de pandemie uitbrak waren er vanzelfsprekend geen DCAT beschrijvingen waarin COVID was opgenomen. Een COVID catalogus zou gegevens kunnen bevatten met medische data en sterftecijfers, maar economische of sociale data. Eventueel kan met de hand of op basis van meerdere filters een Corona catalogus aangemaakt.

Wanneer is een catalogus een dcat:Catalog?
Wanneer is een catalogus een dcat:Dataset?

Eigenschappen

De onderstaande tabel geeft een overzicht van de herkomst en de toepassing van alle eigenschappen in deze klasse. Hierbij wordt ook aangegeven hoe het Europese toepassingsprofiel (DCAT-AP-EU) gebruik maakt van de eigenschap. Eigenschappen zonder waarde zijn/worden niet overgenomen in het toepassingsprofiel.


Eigenschap	Kardinaliteit	Aanwezigheid	Herkomst
identifier	`1..1`	Mandatory	Resource
title	`1..n`	Mandatory	Resource
description	`1..n`	Mandatory	Resource
license	`1..1`	Mandatory	Resource
creator nieuw	`1..1`	Mandatory	Resource
publisher	`1..1`	Mandatory	Resource
contact point	`1..1`	Mandatory	Resource
theme/category	`1..n`	Mandatory	Resource
access-rights	`0..1`	Recommended	Resource
keyword/tag	`0..n`	Recommended	Resource
release date	`0..1`	Recommended	Resource
update/modification date	`0..1`	Recommended	Resource
resource language	`0..n`	Recommended	Resource
landing page	`0..1`	Optional	Resource
other identifier	`0..n`	Optional	Resource
conforms to nieuw	`0..n`	Optional	Resource
legal foundation	`0..n`	Optional	Resource
rights	`0..n`	Optional	Resource
qualified-attribution nieuw	`0..n`	Optional	Resource
distribution	`0..n`	Recommended	Dataset
frequency	`0..1`	Recommended	Dataset
spatial/geographical coverage	`0..n`	Optional	Dataset
temporal coverage	`0..1`	Optional	Dataset
homepage	`1..1`	Mandatory	Catalogus
dataset	`0..n`	Recommended	Catalogus
service nieuw	`0..n`	Recommended	Catalogus
catalog nieuw	`0..n`	Recommended	Catalogus
themes	`0..1`	Optional	Catalogus

homepage

De homepage van de catalogus. Een catalogus kan op meerdere dataportals worden gepubliceerd. Deze eigenschap verwijst naar de originele homepage. Dat is in de regel de homepage van de maker van de catalogus.

Let op, dit is dus iets anders dan dcat:landingPage.


Definitie	Waarde
RDF Eigenschap	`foaf:homepage`
Bereik	`xsd:anyURI`
Kardinaliteit	`1..1`
Gebruik	Mandatory

dataset

De (metadata van de) dataset(s) die is/zijn opgenomen in de catalogus.

Het lijkt logisch dat een catalogus tenminste één dataset bevat, omdat een catalogus op zich niet zo interessant is. Desondanks geven we hier de cardinaliteit 0..n, omdat een catalogus ook als resource in een andere catalogus kan voorkomen zonder verdere inhoud. In dat geval verwijst de catalogus door naar de homepage op een ander dataportaal die de inhoud wel toont. Een ander voorbeeld is een catalogus die alleen dataservices ontsluit.

Zie ook de discussie op github.com/SEMICeu/DCAT-AP/issues/180.


Definitie	Waarde
RDF Eigenschap	`dcat:dataset`
Bereik	`dcat:Dataset`
Kardinaliteit	`0..n`
Gebruik	Recommended

service nieuw

De (metadata van de) dataservice die voorkomt in de catalogus. Dataservice is een nieuwe resource in DCAT2.


Definitie	Waarde
RDF Eigenschap	`dcat:service`
Bereik	`dcat:DataService`
Kardinaliteit	`0..n`
Gebruik	Recommended

catalog nieuw

De (metadata van de) catalogus die voorkomt in de catalogus. Deze eigenschap maakt dus mogelijk om een catalogus te beschouwen als een resource en deze op te nemen in een catalogus.


Definitie	Waarde
RDF Eigenschap	`dcat:catalog`
Bereik	`dcat:Catalog`
Kardinaliteit	`0..n`
Gebruik	Recommended

themes

De themalijst die van toepassing is op alle resources in deze catalogus. Deze zal binnen dit toepassingsprofiel altijd verwijzen naar de overheid:TaxonomieBeleidsagenda (standaarden.overheid.nl).


Definitie	Waarde
RDF Eigenschap	`dcat:themeTaxonomy`
Bereik	`rdfs:Resource`
Kardinaliteit	`0..1`
Gebruik	Optional

Niet overgenomen eigenschappen

De eigenschappen in de onderstaande tabel bestaan wel in de bovenliggende DCAT 2.0, DCAT-AP 2.1 en/of DCAT-AP-DONL 1.1 standaarden, maar worden niet overgenomen in dit profiel.


Eigenschap	Herkomst
`dct:hasPart`	DCAT
`dct:isPartOf`	DCAT

Catalogusrecord (dcat:CatalogRecord)

Een Catalogusrecord geeft informatie over de registratie van één dcat:Resource in een catalogus. Alle records samen bevatten de administratieve metadata van een DCAT beschrijving. Met name het versiebeheer van ieder dcat:Resource in de DCAT beschrijving kan hiermee worden bijgehouden en uitgewisseld.

Deze klasse is optioneel en niet alle catalogi maken hiervan gebruik, omdat het niet altijd nuttig is de historie van wijzigingen in een DCAT beschrijving uit te wisselen. Ze maakt het catalogi mogelijk om een onderscheid te maken tussen de metadata over een dataset of dataservice en metadata over een voorkomen van een dataset of dataservice in een catalogus. Eigenschap publicatiedatum van een dataset beschrijft bijvoorbeeld de datum waarop de data-eigenaar de gegevens in eerste instantie heeft gepubliceerd, terwijl de publicatiedatum van het catalogus record de datum beschrijft waarop de dataset is opgenomen in de catalogus.

CatalogRecord kan met conformsTo aangeven aan welk toepassingsprofiel de metadata over de DCAT-resource voldoet. Dat kan belangrijk zijn bij de uitwisseling van de metadata van datasets (of andere DCAT-resources) tussen dataportalen. Het kan voorkomen dat de metadata moet voldoen aan een specifieke toepassingsprofielen van DCAT.

Eigenschappen


Eigenschap	Kardinaliteit	Aanwezigheid	Herkomst
primary topic	`1..1`	Mandatory	Catalogusrecord
modified	`1..1`	Mandatory	Catalogusrecord
listing date	`1..1`	Recommended	Catalogusrecord
conformsTo nieuw	`0..1`	Recommended	Catalogusrecord
source metadata	`0..1`	Optional	Catalogusrecord

primary topic

Betreft de verwijzing naar de dcat:Dataset, dcat:DataService of dcat:Catalog die met dit record beschreven wordt.


Definitie	Waarde
RDF Eigenschap	`foaf:primaryTopic`
Bereik	`dcat:Resource` (dataset, dataservice or catalog)
Kardinaliteit	`1..1`
Gebruik	Mandatory

modified

De datum waarop het record in de catalogus voor het laatst is gewijzigd.


Definitie	Waarde
RDF Eigenschap	`dct:modified`
Bereik	`xsd:date`
Kardinaliteit	`1..1`
Gebruik	Mandatory

listing date

De datum waarop het record in de catalogus voor het eerst is toegevoegd.


Definitie	Waarde
RDF Eigenschap	`dct:issued`
Bereik	`xsd:date`
Kardinaliteit	`1..1`
Gebruik	Recommended

conformsTo nieuw

Een verwijzing naar het DCAT applicatieprofiel waar de metadata van de dcat:Resource aan voldoet.


Definitie	Waarde
RDF Eigenschap	`dct:conformsTo`
Bereik	`dct:Standard`
Kardinaliteit	`0..1`
Gebruik	Recommended

source metadata

Een verwijzing naar de bron waar de metadata van de dcat:Resource vandaan komt.


Definitie	Waarde
RDF Eigenschap	`dct:source`
Bereik	`xsd:anyURI`
Kardinaliteit	`1..1`
Gebruik	Optional

Niet overgenomen eigenschappen

De eigenschappen in de onderstaande tabel bestaan wel in de bovenliggende DCAT 2.0, DCAT-AP 2.1 en/of DCAT-AP-DONL 1.1 standaarden, maar worden niet overgenomen in dit profiel.


Eigenschap
`dct:title`
`dct:description`
`dct:language`
`adms:status`

Serialisatie	Adres
XML	https://standaarden.overheid.nl/owms/terms/Gemeente.xml
RDF/XML	https://standaarden.overheid.nl/owms/terms/Gemeente.rdf
N3	https://standaarden.overheid.nl/owms/terms/Gemeente.n3

Naam themalijst	Type	Gebruik
overheid:TaxonomieBeleidsagenda (standaarden.overheid.nl)	Waardelijst	Mandatory
Clusterbegrippen Stelselcatalogus Logius	Waardelijst	Recommended

Introductie

Overzicht van het toepassingsprofiel

Relatie andere profielen

Verschillen

Introductie van klasse dcat:DataService

Nieuwe eigenschappen

Namespaces

Omschrijving eigenschappen

Overerving

Ondersteuning voor meertaligheid

Vindbaarheid

Tekstuele beschrijvingen

Thema's uit een voorgedefinieerde lijst

Verwijzingen naar standaarden op het web

Eigenschap "Type" wordt niet gebruikt

Klassen

Dataset (dcat:Dataset)

Eigenschappen

distribution

frequency

spatial/geographical coverage

temporal coverage

Niet overgenomen eigenschappen

Voorbeelden

Minimale set van eigenschappen

Niet publieke datasets

Temporal coverage

Distributie (dcat:Distribution)

Eigenschappen

accessURL

format

title

description

license

accessService nieuw

downloadURL

modified

issued

language

rights

byteSize

conformsTo nieuw

mediaType

checksum

documentation

supportingRole

Niet overgenomen eigenschappen

Voorbeelden

Minimale set van eigenschappen

Distributie van een collectie van bestanden

Documentatie als op zichzelf staande distributie

Checksum

Dataservice (dcat:DataService) nieuw

Eigenschappen

endpoint URL nieuw

endpoint description nieuw

serves dataset nieuw

Voorbeelden

Minimale set van eigenschappen

Een DataService die Datasets ontsluit

Resource (dcat:Resource)

Eigenschappen

identifier

title

description

license

creator nieuw

publisher

contact point

theme/category

keyword/tag

landing page

access rights

resource language

other identifier

conforms to nieuw

legal foundation

release date

update/modification date

rights